W dzisiejszych czasach klaustrofobia dotyka wiele osób, ograniczając ich codzienne funkcjonowanie i swobodę. Zalicza się ją do grupy fobii specyficznych, a jej objawy mogą prowadzić do unikania sytuacji wywołujących lęk. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest klaustrofobia, jakie są jej przyczyny, objawy oraz dostępne metody leczenia.
Czym jest i jakie są przyczyny klaustrofobii?
Klaustrofobia należy do zaburzeń lękowych, a dokładniej do grupy fobii specyficznych. W przypadku klaustrofobii pojawia się irracjonalny lęk przed zamkniętymi i ciasnymi przestrzeniami, takimi jak windy, tunele, małe pokoje czy zatłoczone środki transportu.
Przyczyny klaustrofobii mogą obejmować traumatyczne doświadczenia (np. uwięzienie w ciasnym pomieszczeniu), uwarunkowania genetyczne, czynniki wywołujące lęk w dzieciństwie oraz predyspozycje biologiczne związane z funkcjonowaniem układu nerwowego. Klaustrofobia może też rozwinąć się w wyniku przewlekłego stresu lub współwystępować z innymi zaburzeniami lękowymi.
Najczęstsze objawy klaustrofobii u dzieci i dorosłych
Objawy klaustrofobii obejmują m.in. szybkie bicie serca, przyspieszone i głębokie oddychanie, zawroty głowy, pocenie się, drżenie rąk i kończyn, uczucie ciężkości w klatce piersiowej, uderzenia gorąca oraz silny niepokój.
U dzieci jej objawy mogą objawiać się płaczem, krzykiem, chęcią natychmiastowego opuszczenia miejsca czy unikaniem sytuacji związanych z zamkniętymi przestrzeniami. Objawy lęku mogą być wywołane samą myślą o przebywaniu w ciasnej przestrzeni. W codziennym życiu osoby z klaustrofobią unikają sytuacji wywołujących lęk, co może wpływać na ich relacje społeczne i aktywność zawodową.
Atak klaustrofobii - jak wygląda?
Atak klaustrofobii to nagłe i intensywne nasilenie objawów lęku, często podobne do ataku paniki. Podczas napadu mogą wystąpić: kołatanie serca, duszność, uczucie braku powietrza, drżenie kończyn, uczucie odrealnienia i strach przed utratą kontroli. Osoba cierpiąca na klaustrofobię może doświadczyć ataku klaustrofobii w sytuacjach takich jak wejście do windy, badanie rezonansem magnetycznym czy zamknięcie w ciasnym pomieszczeniu. W opanowaniu lęku pomocne mogą być techniki głębokiego oddychania i stopniowe opuszczenie sytuacji wywołującej lęk.
Jak wygląda leczenie klaustrofobii?
Leczenie klaustrofobii w większości przypadków opiera się na psychoterapii. Najskuteczniejszą metodą leczenia klaustrofobii jest terapia poznawczo behawioralna. Pacjent uczy się rozpoznawać, rozumieć i zmieniać negatywne myśli. W terapii często stosowane są także metody ekspozycyjne. Polegają one na stopniowym konfrontowaniu się z sytuacjami wywołującymi lęk, co pozwala na jego wygaszenie. Właściwą metodę terapii dobiera się indywidualnie, biorąc pod uwagę nasilenie objawów i codzienne funkcjonowanie pacjenta.
Czy warto leczyć klaustrofobię lekami?
W leczeniu klaustrofobii czasami stosuje się leczenie farmakologiczne, zwłaszcza gdy objawy są bardzo nasilone lub utrudniają rozpoczęcie psychoterapii. Leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI oraz leki przeciwlękowe mogą zmniejszyć nasilenie objawów klaustrofobii, jednak powinny być stosowane pod nadzorem lekarza psychiatry i w połączeniu z psychoterapią. Farmakoterapia nie eliminuje przyczyn fobii, ale może ułatwić opanowanie lęku.
Jak wygląda terapia osób z klaustrofobią?
Psychoterapii poznawczo behawioralnej często towarzyszy terapia ekspozycyjna, w której pacjent stopniowo i kontrolowanie konfrontuje się z lękiem przed zamkniętymi przestrzeniami. W niektórych przypadkach stosuje się również techniki relaksacyjne, ćwiczenia oddechowe oraz edukację na temat zaburzenia.
Celem terapii jest możliwie trwałe zmniejszenie lęków wywołanych zamkniętymi przestrzeniami i poprawa jakości życia. Możliwości leczenia klaustrofobii są szerokie, a skuteczność terapii w dużej mierze zależy od zaangażowania osoby cierpiącej i wsparcia specjalisty.
Źródła:
A. S. Radomsky, S. Rachman, D. S. Thordarson, H. K. McIsaac, B. A. Teachman, The claustrophobia questionnaire (2001). Journal of Anxiety Disorders, 15(4), 287-297., Data dostępu: 11.08.2025r.
P. Lambrou, G. Pratt, G. Chevalier, Physiological and psychological effects of a mind/body therapy on claustrophobia (2003). Subtle Energies & Energy Medicine Journal Archives, 14(3)., Data dostępu: 11.08.2025r.
A. Weaver III, W. Ojiambo, J. Kemp, D. Diserafino, A. Simmons, CLAUSTROPHOBIA., Data dostępu: 11.08.2025r.
Kopiuj link
