W dzisiejszych czasach social media stały się integralną częścią codzienności dzieci i nastolatków. Smartfony, tablety i komputery zapewniają stały dostęp do platform takich jak Facebook, Instagram, TikTok czy YouTube. W tym artykule przyjrzymy się temu, co przyciąga młodych ludzi do świata online, jakie są konsekwencje dla ich rozwoju poznawczego, emocjonalnego i społecznego oraz jak rodzice mogą wspierać swoje dzieci w zachowaniu zdrowej równowagi.
Social media – co przyciąga dzieci do świata online i jak na nie wpływa?
Social media oferują młodym użytkownikom wiele bodźców – od kolorowych obrazów i filmów, przez gry i quizy, po możliwość interakcji z rówieśnikami. Dzieci uczą się tam naśladowania dorosłych, zdobywają nowe umiejętności i poznają różne bodźce. Portale społecznościowe umożliwiają im rozwój umiejętności społecznych we własnym tempie, ale też stwarzają ryzyko nadmiernego pobudzenia oraz przeciążenia układu nerwowego.
Jak social media wpływają na rozwój motoryczny i poznawczy dzieci?
Każde dziecko rozwija się w swoim tempie, a kalendarz rozwoju dziecka wskazuje na różne fazy rozwoju dziecka w pierwszych latach życia. W tym czasie mózg jest szczególnie plastyczny i podatny na bodźce z otoczenia.
Social media mogą wspierać naukę języka, zdolności motorycznych, rozwój mowy i umiejętności językowych poprzez interaktywne treści edukacyjne. Jednak nadmiar bodźców i zbyt długa ekspozycja mogą prowadzić do problemów z koncentracją, przetwarzaniem informacji czy koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Kalendarz rozwoju dziecka miesiąc po miesiącu - czym jest?
Kalendarz rozwoju dziecka jest narzędziem, które pokazuje, jakie umiejętności powinny pojawić się w określonym czasie – od momentu narodzin aż po kolejne lata życia. Uwzględnia rozwój motoryczny, taki jak samodzielne siadanie, raczkowanie czy chodzenie, rozwój mowy i umiejętności społecznych. Monitorowanie tych etapów pozwala lepiej wspierać rozwój dziecka i dostosowywać aktywności, w tym korzystanie z social media, do jego wieku i możliwości.
Wpływ social media na rozwój emocjonalny dzieci
Rozwój emocjonalny dziecka jest kluczowy dla jego prawidłowego funkcjonowania w przyszłości. Kontakt z rówieśnikami online może pomagać w nazywaniu emocji, wyrażaniu siebie i kształtowaniu poczucia własnej wartości. Jednak porównywanie się z innymi w mediach społecznościowych może prowadzić do poczucia winy, niskiej samooceny czy presji społecznej, co negatywnie wpływa na zdrowe dziecko i jego rozwój emocjonalny.
Rozwój społeczny dzieci a relacje online i offline
Rozwój społeczny dziecka obejmuje naukę współpracy, empatii i umiejętności rozwiązywania konfliktów. Większość dzieci uważa, że social media pomagają w utrzymywaniu kontaktów z rówieśnikami, jednak należy pamiętać, że nie zastąpią one kontaktów „twarzą w twarz”.
Brak równowagi między relacjami online a offline może prowadzić do trudności w nawiązywaniu relacji w świecie rzeczywistym i ograniczonej zdolności do odczytywania sygnałów niewerbalnych.
Zdrowe granice w social media – praktyczne wskazówki dla rodziców
Aby wspierać rozwój dziecka, rodzice powinni ustalić jasne zasady korzystania z social media. Obejmują one m.in.:
-
ograniczenie czasu przed ekranem,
-
dobór treści dostosowanych do wieku dziecka,
-
zakaz samodzielnego siadania np. przed komputerem - dziecko powinno pierwsze zapytać rodziców o zgodę,\ wspólne korzystanie z mediów i omawianie napotkanych treści.
Warto też zachęcać do aktywności fizycznej, kreatywnej zabawy i rozwijania umiejętności ruchowych, które wspierają prawidłowy rozwój fizyczny.
Kiedy szukać pomocy psychologa dziecięcego?
Większość rodziców uważa, że ich dziecko może być uzależnione od Internetu. Zachowania, które powinny skłonić do wizyty u psychologa dziecięcego to przede wszystkim:
-
nagłe zmiany nastroju,
-
wycofanie się z kontaktów społecznych,
-
spadek wyników w nauce ,
-
nadmierne uzależnienie od social media.
Psycholog dziecięcy może pomóc w diagnozie problemu i wskazać strategie wspierające prawidłowy rozwój dziecka.
Social media to narzędzie, które – używane w sposób świadomy i kontrolowany – może wspierać rozwój dzieci w wielu obszarach. Kluczem jest równowaga między światem online a realnymi doświadczeniami, które pozwalają młodemu człowiekowi rozwijać się w zdrowy i harmonijny sposób.
Źródła:
E.Górczyk, Rozwój emocjonalny dziecka., Data dostępu: 12.08.2025r.
K. Sigda, Portale społecznościowe–wpływ na dzieci i młodzież (2018). Kognitywistyka i Media w Edukacji, 1, 62-72., Data dostępu: 12.08.2025r.
Ł. Buksa, Fonoholizm i profilaktyka uzależnienia od smartfona u dzieci i młodzieży (2023). Zeszyty Prasoznawcze, (1 (253)), 77-90., Data dostępu: 12.08.2025r.
Kopiuj link
