Niski popęd seksualny (libido) – przyczyny i metody terapeutyczne

Co to jest libido?

Libido, czyli popęd seksualny, to termin określający naturalną potrzebę podejmowania aktywności seksualnej, która jest integralnym elementem życia dojrzałego człowieka. Jest to mechanizm zależny od wielu czynników, takich jak gospodarka hormonalna, stan zdrowia oraz emocje. Popęd płciowy stanowi połączenie biologicznych procesów, hormonów szczęścia i psychiki, tworząc fundament dla satysfakcjonujących relacji intymnych. Warto podkreślić, że poziom libido nie jest stały – może zmieniać się w odpowiedzi na różne okoliczności, w tym zmęczenie, brak aktywności fizycznej czy zmiany w gospodarce hormonalnej. Zaburzenia libido lub spadek pożądania, mogą wynikać z przyczyn biologicznych, psychicznych lub środowiskowych. Zrozumienie naszego popędu seksualnego to klucz do odpowiedniego reagowania na problemy, które wpływają na życie seksualne i emocjonalne. Libido jest zatem wskaźnikiem zdrowia fizycznego i psychicznego, który niejednokrotnie wymaga indywidualnego podejścia do diagnozy i terapii.

Niskie libido przyczyny: co prowadzi do obniżenia popędu seksualnego?

Obniżenie popędu seksualnego może być wynikiem wielu różnorodnych czynników. Jednym z najczęstszych powodów są zaburzenia hormonalne, takie jak niski poziom testosteronu u mężczyzn lub niedobór estrogenów w organizmie kobiety. Hormony płciowe odgrywają kluczową rolę w regulacji popędu płciowego, a ich nieprawidłowy poziom może prowadzić do spadku pożądania. Ważnym czynnikiem są również problemy zdrowotne, takie jak przewlekłe choroby, nadciśnienie tętnicze czy otyłość, które mogą wpływać na aktywność seksualną i poziom libido.

Niskie libido często wiąże się również z aspektami psychicznymi. Przewlekły stres, zaburzenia lękowe czy depresja mogą znacząco obniżać popęd seksualny, dodatkowo utrudniając nawiązywanie intymnych relacji. Niektóre leki, takie jak leki przeciwdepresyjne, mogą działać negatywnie na libido, co warto uwzględnić w diagnozie. Dodatkowo styl życia, obejmujący brak aktywności fizycznej, niezdrową dietę i niewystarczającą ilość snu, może negatywnie wpływać na funkcje seksualne. Również nadużywanie substancji psychoaktywnych/używek może wpływać na problemy z popędem seksualnym.

Praktyczny wpływ aktywności fizycznej i snu:

• Aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na wydzielanie testosteronu, który jest kluczowym hormonem odpowiadającym za popęd seksualny u obu płci. Regularne ćwiczenia redukują również stres poprzez wydzielanie endorfin, co sprzyja lepszemu samopoczuciu i zwiększa ochotę na seks.
• Jakość i ilość snu mają fundamentalne znaczenie. U mężczyzn największa ilość testosteronu jest uwalniana podczas głębokiego snu. Zatem, niedosypianie lub niska jakość snu może bezpośrednio przyczyniać się do obniżenia poziomu testosteronu, a w konsekwencji – obniżenia libido. Dbaj o minimum 7-8 godzin snu na dobę.

Naturalne wsparcie Libido: Suplementy i Dieta

Wsparcie popędu seksualnego może również pochodzić z natury. Pamiętaj jednak, aby suplementację zawsze konsultować z lekarzem.

Wspierające suplementy i składniki odżywcze:

• Żeń-szeń: Uznawany za naturalny środek podnoszący popęd seksualny, poprawiający witalność i poziom energii.
• DHEA (dehydroepiandrosteron): Jest prekursorem hormonów płciowych i w organizmie może przekształcać się w testosteron, co korzystnie wpływa na libido.
• Korzeń maca: Tradycyjnie stosowany do zwiększania wytrzymałości, energii i popędu seksualnego.
• Minerały i witaminy:
  • Magnez: Wpływa na układ nerwowy, redukcję stresu i produkcję energii.
  • Cynk: Niezbędny do produkcji testosteronu i zdrowia reprodukcyjnego.
  • Selen: Antyoksydant wspierający ogólną kondycję organizmu.
  • Mangan: Bierze udział w wielu procesach metabolicznych.
  • Witamina E: Silny przeciwutleniacz, często nazywana "witaminą płodności".
  • Witaminy z grupy B: Ważne dla metabolizmu energetycznego i funkcjonowania układu nerwowego, co pośrednio wpływa na libido.

Warto pamiętać, że niskie libido nie jest problemem bez rozwiązania. Zrozumienie przyczyn jego spadku jest pierwszym krokiem do podjęcia działań, które pozwolą poprawić jakość życia seksualnego oraz ogólne samopoczucie.

Brak libido a czynniki psychologiczne

Psychika odgrywa kluczową rolę w regulacji popędu seksualnego, a jej zaburzenia mogą prowadzić do spadku libido. Jednym z głównych czynników jest przewlekły stres, który zwiększa poziom kortyzolu w organizmie, co może negatywnie wpływać na poziom libido. Osoby narażone na stres często doświadczają trudności w nawiązywaniu bliskich relacji i odczuwają spadek zainteresowania aktywnością seksualną.

Zaburzenia lękowe i depresja również odgrywają istotną rolę w obniżeniu popędu seksualnego. Negatywne przeżycia seksualne, brak poczucia bezpieczeństwa czy niski poziom samoakceptacji mogą dodatkowo pogłębiać problem. Depresja, jako stan emocjonalny charakteryzujący się brakiem energii i poczuciem beznadziejności, często prowadzi do całkowitego zaniku zainteresowania partnerem i brakiem aktywności seksualnej.

Nie mniej ważnym czynnikiem są niespełnione oczekiwania seksualne lub problemy w relacji z bliskim. Brak komunikacji w związku, konflikty czy zmiany postrzegania partnera mogą wpływać na obniżenie pożądania i pogłębiać trudności emocjonalne. W takich przypadkach ważne jest uwzględnienie terapii par, która może pomóc w rozwiązaniu problemów interpersonalnych.

Rola rutyny w sypialni

Monotonia i rutyna w związku mogą z czasem zmniejszać ochotę na seks, wpływając na spadek pożądania. Warto pamiętać, że życie intymne, podobnie jak inne sfery relacji, wymaga pielęgnacji i dynamiki. Przełamanie nudy, odrobina eksperymentów łóżkowych, wspólne zabawy z afrodyzjakami czy seksowną bielizną mogą okazać się skutecznymi sposobami na ożywienie życia intymnego i ponowne wzbudzenie iskry namiętności. Otwartość na nowości i kreatywność w sypialni może znacząco poprawić jakość relacji i popęd seksualny.

Warto również wspomnieć o wpływie traum i doświadczeń z przeszłości, które mogą powodować psychogenne zaburzenia libido. Terapia psychologiczna lub seksuologiczna może okazać się kluczowa w zrozumieniu źródła problemu i przywróceniu równowagi psychicznej. Dbanie o zdrowie psychiczne i emocjonalne to istotny element wsparcia w radzeniu sobie z brakiem libido.

Hormony a niskie libido – czy zaburzenia hormonalne mogą być przyczyną?

Hormony odgrywają fundamentalną rolę w regulacji popędu seksualnego, a ich zaburzenia mogą prowadzić do niskiego libido. Jednym z najważniejszych hormonów wpływających na popęd płciowy jest testosteron, który zarówno u mężczyzn, jak i kobiet odpowiada za odczuwanie pożądania. Niski poziom testosteronu może skutkować spadkiem pożądania, zmniejszeniem energii życiowej oraz trudnościami w podejmowaniu aktywności seksualnej.

U kobiet równie istotne znaczenie mają estrogeny i progesteron, których niedobór, na przykład w okresie menopauzy, może powodować obniżenie libido oraz suchość pochwy, co dodatkowo wpływa na komfort życia seksualnego. Zaburzenia hormonalne, takie jak niedoczynność tarczycy czy wysoki poziom prolaktyny, również mogą prowadzić do spadku pożądania. Warto zwrócić uwagę, że nadmiar prolaktyny, często związany z przewlekłym stresem lub niektórymi schorzeniami, może hamować produkcję hormonów płciowych.

Kobiety: Cykl hormonalny i antykoncepcja

Libido u kobiet często osiąga najwyższy poziom w wieku dojrzałym, zazwyczaj do około 45. roku życia. Estrogeny, których poziom wzrasta w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego (przed owulacją), zwiększają ochotę na seks, sprzyjając większej wrażliwości i pociągowi seksualnemu. Z kolei progesteron, dominujący po owulacji, ma tendencję do obniżania popędu. Należy również mieć na uwadze, że antykoncepcja hormonalna może potencjalnie wpływać na spadek libido u niektórych kobiet. Wpływa ona na poziom hormonów płciowych, co u części pacjentek może prowadzić do zmniejszenia odczuwania pożądania.

Specyficzne problemy towarzyszące u mężczyzn

U mężczyzn, poza bezpośrednimi zaburzeniami hormonalnymi, niski popęd seksualny może być wtórnym skutkiem innych problemów. Zaburzenia erekcji, przedwczesny lub opóźniony wytrysk mogą prowadzić do znacznego obniżenia libido z powodu niepokoju związanego z seksem, lęku przed porażką i poczucia frustracji. Te doświadczenia mogą tworzyć błędne koło, gdzie stres i lęk dodatkowo pogłębiają dysfunkcje.

Wpływ na gospodarkę hormonalną mają również czynniki zewnętrzne, takie jak niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej oraz stosowanie niektórych leków, w tym antykoncepcji hormonalnej czy leków przeciwdepresyjnych. Leki te mogą zaburzać naturalną równowagę hormonalną, co prowadzi do obniżenia poziomu libido.

Diagnoza zaburzeń hormonalnych wymaga kompleksowych badań, takich jak oznaczenie poziomu hormonów płciowych, tarczycowych czy prolaktyny. W wielu przypadkach odpowiednie leczenie, obejmujące terapię hormonalną, zmianę stylu życia lub konsultację z endokrynologiem, może przynieść znaczącą poprawę. Świadomość roli hormonów w regulacji libido jest kluczowa dla zrozumienia problemu i wyboru skutecznej metody leczenia.

Czy można poprawić libido dzięki terapii z seksuologiem?

Terapia z seksuologiem to jedna z najbardziej efektywnych metod radzenia sobie z problemami, takimi jak np. spadek libido. Specjalista pomaga zidentyfikować przyczyny spadku popędu seksualnego, które często mają swoje źródło w złożonych relacjach psychologicznych i biologicznych. Seksuolog, poprzez indywidualne podejście, analizuje czynniki wpływające na życie seksualne, takie jak stres, konflikty w związku czy negatywne doświadczenia z przeszłości.

Jednym z kluczowych aspektów terapii jest praca nad komunikacją w związku. Brak otwartości w rozmowach o potrzebach seksualnych czy niespełnione oczekiwania seksualne mogą prowadzić do spadku pożądania. W takich sytuacjach terapia pozwala na budowanie lepszych relacji i wypracowanie mechanizmów wzmacniających wzajemne zrozumienie.

Seksuolog może również pomóc w radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi, takimi jak niska samoocena, lęk przed bliskością czy poczucie winy związane z seksualnością. W wielu przypadkach terapia łączy się z technikami relaksacyjnymi, które redukują przewlekły stres i poprawiają zdolność do odczuwania przyjemności.

Dla osób zmagających się z psychogennymi zaburzeniami libido seksuolog może zaproponować psychoterapię. Jest ona podstawową metodą leczenia zaburzeń libido, ponieważ skupia się na przyczynie wystąpienia trudności oraz jej wyeliminowaniu. W sytuacjach, gdy problem wynika z traumy, kluczowym elementem terapii jest praca nad jej przetworzeniem w bezpiecznej i wspierającej atmosferze.

Zarówno terapia z seksuologiem, jak i proces psychoterapii z wybranym psychoterapeutą, nie tylko wspierają poprawę w zaburzeniach  seksualnych, ale także wzmacniają ogólną jakość życia emocjonalnego. Są to procesy, które wymagają zaangażowania, ale mogą przynieść trwałe i satysfakcjonujące efekty, jednocześnie poprawiając zdrowie fizyczne oraz równowagę emocjonalną

Farmakologiczne metody leczenia spadku libido – co warto wiedzieć?

Farmakologiczne metody leczenia są skutecznym sposobem radzenia sobie z problemami, takimi jak spadek libido, zaburzenia erekcji czy niski poziom testosteronu. Współczesna medycyna oferuje szeroki wachlarz preparatów, które mogą wspierać poprawę popędu seksualnego oraz przywrócić równowagę hormonalną.

Jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań jest terapia zastępcza testosteronem u mężczyzn. Preparaty hormonalne są również stosowane u kobiet, zwłaszcza w okresie menopauzy, kiedy niski poziom estrogenów może powodować obniżenie popędu seksualnego. W przypadku wysokiego stężenia prolaktyny, farmakoterapia często obejmuje stosowanie leków obniżających jej poziom, co może prowadzić do poprawy libido. Terapia estrogenowa często łączy się z podawaniem progesteronu, co przyczynia się do przywrócenia równowagi hormonalnej.

W przypadku zaburzeń erekcji lub obniżenia popędu seksualnego u mężczyzn często stosuje się inhibitory fosfodiesterazy typu 5. Leki te wspierają osiągnięcie erekcji poprzez zwiększenie przepływu krwi do narządów płciowych. Warto jednak pamiętać, że leki te działają jedynie objawowo i nie rozwiązują przyczyn problemu.

Osoby zmagające się z zaburzeniami psychicznymi, mogą wspierać się lekami przeciwdepresyjnymi nowej generacji, które mają mniejszy wpływ na obniżenie popędu seksualnego.

Ważnym aspektem farmakologicznego leczenia jest odpowiednia diagnoza. Terapia powinna być zawsze dobierana indywidualnie przez lekarza specjalistę, który uwzględni przyczyny spadku libido oraz stan zdrowia pacjenta. Połączenie farmakoterapii z odpowiednią dietą, aktywnością fizyczną oraz pracą nad zdrowiem psychicznym może znacząco zwiększyć efektywność leczenia.

Źródła:

M. Krzystanek, R. Krysiak, A. Chabrzyk, A. Pałasz, Farmakologiczne możliwości leczenia zaburzeń libido (2022). Dostęp: 27.01.2025

V. Skrzypulec-Plinta, A. Chełmicki, K. Gojdź, Czy spadek libido po menopauzie ma podłoże hormonalne? (2011). Dostęp: 27.01.2025

M. Wróbel, A. Mosiołek, Dysfunkcje seksualne w przebiegu zaburzeń depresyjnych (2018). Dostęp: 27.01.2025

A. Krawiec, A. Piotrowska, Dysfunkcje seksualne a leczenie izotretynoiną (2019). Dostęp: 27.01.2025

J. Vetulani, Neurobiologia behawioru seksualnego (2011). Dostęp: 27.01.2025

J. Smolarczyk-Kosowska, A. Ngo, S. Ryl, M. Piegza, R. Pudlo, Wpływ aktywności fizycznej na jakość życia seksualnego — badanie pilotażowe (2020). Dostęp: 27.01.2025

J. Haczyński, Otyłość i zaburzenia seksualne – co je łączy? (2024). Dostęp: 27.01.2025