Współczesny styl życia, szybkie tempo codzienności, nadmiar obowiązków i nieustanne wyzwania sprawiają, że stres stał się niemal nieodłącznym elementem naszej rzeczywistości. Choć krótkotrwały stres może działać mobilizująco, to przewlekły stres i jego skutki wpływają negatywnie nie tylko na zdrowie fizyczne, ale również na sferę emocjonalną i życie intymne. Zaburzenia libido, trudności z bliskością, a także wycofanie emocjonalne – to tylko niektóre z konsekwencji, jakie niesie ze sobą długotrwały stres. W niniejszym artykule przyjrzymy się, jak organizm reaguje na stres, jakie są jego objawy oraz jak wpływa na relację z partnerem i popęd seksualny. Podpowiemy również, jakie metody mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem oraz czy pomoc specjalisty – np. seksuologa – może wspierać nie tylko zdrowie psychiczne, ale także jakość życia seksualnego.
Co to jest stres i jak wpływa na organizm?
Stres to naturalna reakcja organizmu na sytuacje zagrożenia, wyzwania lub presję. Choć pierwotnie miał za zadanie zwiększać szanse na przetrwanie (np. poprzez wyostrzenie zmysłów, przyspieszenie reakcji), w dzisiejszych czasach stres jest często związany z codziennymi problemami – stresem w pracy, problemami rodzinnymi, czy brakiem zatrudnienia.
W momencie stresu aktywowany jest autonomiczny układ nerwowy, który powoduje wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie tętna i wzrost poziomu hormonu stresu – kortyzolu. Krótkoterminowo te zmiany są korzystne, jednak stres przewlekły prowadzi do przeciążenia organizmu. Może to powodować obniżenie odporności, problemy z jakością snu, zaburzenia snu, a także zwiększać ryzyko chorób serca, układu krążenia, a nawet chorób psychosomatycznych.
Organizm pod wpływem długotrwałego obciążenia traci zdolność do redukcji stresu, co przekłada się na ciągłe uczucie zmęczenia, bóle głowy, bóle brzucha, a także zgrzytanie zębami czy tiki nerwowe. W takiej sytuacji stres przestaje być adaptacyjnym mechanizmem, a staje się czynnikiem destrukcyjnym dla zdrowia i relacji z innymi ludźmi.
Jakie są objawy stresu i jak go rozpoznać?
Objawy stresu mogą przyjmować różne formy – od subtelnych sygnałów po poważne zaburzenia zdrowotne. Do najczęstszych należą: uczucie zmęczenia, bóle pleców, bóle głowy, brak apetytu, zaburzenia snu, tiki nerwowe, a także problemy z koncentracją, obniżenie nastroju i nadmierna drażliwość.
Przewlekły stres może prowadzić do chorób psychosomatycznych, takich jak wrzody żołądka czy problemów układu krążenia. Dodatkowo osoby dotknięte chronicznym stresem mogą sięgać po substancje psychoaktywne, aby zredukować napięcie, co niestety pogłębia problem.
Jak stres wpływa na życie intymne?
Stres w sposób bezpośredni i pośredni oddziałuje na życie intymne. Gdy hormon stresu – kortyzol – utrzymuje się na wysokim poziomie, dochodzi do zaburzeń równowagi hormonalnej, co może skutkować obniżonym popędem seksualnym i zmniejszoną przyjemnością z kontaktów fizycznych.
Długotrwały stres może powodować zaburzenia miesiączkowania, spadek libido oraz unikanie bliskości. Brak satysfakcji seksualnej często przekłada się na pogorszenie relacji partnerskich, wzrost napięcia i poczucie osamotnienia. W relacji pojawia się brak zrozumienia, obniża się jakość komunikacji i wzrasta ryzyko konfliktów.
Jak wspierać siebie nawzajem w trudnych momentach?
W obliczu stresu, kluczowe staje się wzajemne wsparcie. Rozmowa z bliską osobą, okazywanie empatii i zrozumienia mogą skutecznie obniżyć poziom napięcia. Ważne jest, aby słuchać bez oceniania, dawać przestrzeń do wyrażania emocji i nie narzucać gotowych rozwiązań.
Wzmacnianie relacji opiera się na budowaniu pozytywnego nastawienia, wspólnym przeżywaniu emocji i znajdowaniu czasu na małe przyjemności – nawet w trudnych okresach. Pamiętajmy, że związek to system naczyń połączonych – stres jednej osoby wpływa również na jakość życia drugiej.
Domowe sposoby radzenia sobie ze stresem
W codziennym życiu pomocne mogą być proste, lecz skuteczne metody radzenia sobie ze stresem:
-
aktywność fizyczna – regularny ruch obniża poziom kortyzolu,
-
techniki oddechowe – pozwalają na szybką regulację napięcia,
-
zdrowa dieta – odpowiednie składniki odżywcze wspierają pracę układu nerwowego,
-
medytacja i relaksacja – zmniejszają poziom stresu i poprawiają jakość snu,
-
unikanie stresujących bodźców – ograniczenie negatywnych informacji i kontaktów,
-
czas wolny z innymi ludźmi – wzmacnia wsparcie społeczne.
Czy seksuolog może pomóc w walce ze stresem i problemami intymnymi?
Tak, w przypadku gdy stres negatywnie wpływa na życie intymne, konsultacja z seksuologiem może być niezwykle pomocna. Specjalista pomoże zrozumieć mechanizmy psychofizjologiczne zachodzące pod wpływem stresu oraz wskaże, jak je regulować.
Leczenie przewlekłego stresu w kontekście seksualności może obejmować pracę nad emocjami, przekonaniami i nawykami. Seksuolog pomaga także poprawić komunikację w związku, odbudować zaufanie i przywrócić satysfakcję z bliskości. Dzięki terapii możliwe jest odzyskanie równowagi emocjonalnej i poprawa jakości życia seksualnego, nawet po długim czasie zmagań z silnym stresem.
Źródła:
J. P. Stres, Czym jest stres?., Data dostępu: 14.04.2025r.
S. Skalski, Choroba jako źródło stresu. Wybrane koncepcje stresu psychologicznego i radzenia sobie ze stresem (2018)., Data dostępu: 14.04.2025r.
L. J. Weiss, Interpersonal intimacy and adaptation to stress throughout the adult life (1978). Doctoral dissertation, UCSF., Data dostępu: 14.04.2025r.
I. Bahun & A. Huić, Intimate relationships in context: stress spillover, relationship efficacy, and relationship satisfaction (2017). Primenjena Psihologija, 10(1), 5–16., Data dostępu: 14.04.2025r.
Kopiuj link
